مقدمه.......................................................................................................................................3
4Tموضع دعوتگران به سنت پيامبر در مورد اجتهاد و تقليد4T..........................................7
اجتهاد....................................................................................................................................10
تعريف اجتهاد و جايز بودن آن........................................................................ 10
حكم اجتهاد..................................................................................................... 11
شرايط اجتهاد................................................................................................... 12
باطل بودن انديشة بسته بودن دروازة اجتهاد .................................................... 20
چند اعتراض و پاسخ به آنها............................................................................ 24
اعلام بسته بودن دروازة اجتهاد، مدعيان اجتهاد را از اجتهاد باز نميدارد......... 33
تقليد......................................................................................................................................34
ادعاي مقلدين مبني بر اينكه قرآن و حديث فهميده نميشوند......................... 34
تقليد باعث نابودي ملتها است...................................................................... 37
تقليد مسلمانان از اهل كتاب............................................................................ 37
امام رازي بر مقلدين حمله ميكند ................................................................... 39
علماي اهل تحقيق بر تقليد ميتازند ................................................................ 41
مقلدين بر مسير اسلاف خود حركت ميكنند .................................................. 42
مجتهدان تعصب مذهبي را نپذيرفتهاند............................................................. 43
اتباع ......................................................................................................................................45

۲ اجتهاد، اتّباع، تقليد
اثبات مرتبه اتباع .............................................................................................. 45
شرايط تقليد و اتباع ......................................................................................... 51
تقليد و عقيده ......................................................................................................................57
اشتباه كسي كه بين عقيده و شريعت در اعتماد بر ظن و گمان فرق قايل ميشود
58 ........................................................................................................................
چرا ما در مسايل جديد اجتهاد نميكنيم؟........................................................................64
چند شبهه و پاسخ به آنها.................................................................................................69
1 -دعاي اينكه سلف و خلف در اجتهاد و تقليد يكسانند............................... 69
مقلدين در شأن أئمه مبالغه ميكنند ................................ ................................ ................ 73
ما منكر جمود هستيم همانگونه كه منكر بيبند و باري هستيم ................................ ....... 74
رد بر يك اعتراض ................................ ................................ ................................ ......... 76
2 -ادعاء آنان بر اينكه ما در پي بهبود مسايل جزئي هستيم كه اهميت چنداني
ندارد. ............................................................................................................... 76
رد بر يك اعتراض ................................ ................................ ................................ ......... 77
هر گاه يك مسلمان روشنفكر و اهل مطالعه متوجه شد مذهبش بر خلاف قرآن و
حديث است چه بايد بكند؟.................................................................................................78
پايان......................................................................................................................................80

 پژوهشی است پیرامون شرایط و چگونگی اجتهاد و بررسی صحت اتباع و تقلید در احکام و اصول دین. نویسنده با انتقاد از نظر کسانی که مسلمانان را ملزم و موظف به انتخاب مذهب اجدادیشان دانسته و گرایش به مذاهب دیگر را باطل و حرام می‌دانند، ضوابط و شرایط لازم را برای اجتهاد فقهی در اسلام برمی‌شمارد تا خواننده دریابد که عمل به فتاوی و دیدگاه هریک از فقهای اهل سنت، صحیح است. وی در آغاز، موضع دعوتگران به سنت پیامبر را در باره اجتهاد و تقلید بیان کرده و آیاتی از قرآن را که در مورد تفکر و تعقل و آزادی اندیشه هستند شرح و تفسیر می‌نمای آنگاه با استناد به روایات نبوی و سخنان صحابه و علمای سلف، شرایط مورد نیاز برای اجتهاد را به تفصیل شرح می‌ده در ادامه، به نظرات کسانی پاسخ می‌دهد که معتقد به بسته‌بودن دروازة اجتهاد هستن موضوع بعدی کتاب، تقلید در اندیشه شیعه و کیفیت و شرایط آن است. وی در این بخش دلایل مقلدین را در باره مبهم و غیر قابل درک‌بودن قرآن و روایات نبوی مورد نقد و تحلیل قرار داده و بُطلان آن را ثابت می‌کن مفاسد و آثار زیانبار تقلید در جامعه شیعه، تفاوت‌های تقلید و اتباع و پاسخ به شبهات تقلید و اجتهاد از دیگر موضوعات کتاب است.